Wijlen Dawid Kruiper. hoofdman van Zuid-Afrika’s ‘Bushmen’ in de zuidelijke Kalahari.               © Karl Symons 2011

 

Omschrijving ‘Kalahari Dreamworks’

Vroegere woning (2013) van familiehoofd John Kruiper.

Huizenbouw en verbetering van de levensomstandigheden van de familie ‘Kruiper’, algemeen erkend als de kern van de traditionele Khomani San (Bosjemannen) in Zuid-Afrika, meer bepaald in de zuidelijke Kalahariwoestijn.

Kalahari Dreamworks startte in september 2013 met de hulp van de Leuvense Bouworde met het optrekken van een eerste huis voor Kruiper familiehoofd John. In de volgende jaren mikken we op een totaal van minstens zes nieuwe woningen, + een studieruimte met bibliotheek voor de kinderen, een waterput met watertank, een medisch centrum, een atelier en opslagruimte voor handgemaakte sierraden en een ontvangstgebouw voor bezoekers. Op dit moment werden al 6 huisjes gebouwd met de steun van Belgische sympathisanten. 

Het grootste deel van het budget kroop in transportkosten van de materialen, logistiek en accommodatie voor de vrijwilligers. De afgelegen locatie van het project, zo’n 200 km van de dichtstbijzijnde grote stad (Upington), 1000 km van Cape Town en Johannesburg, het inhuren van professionele hulp bij de installatie van de sanitaire voorzieningen en dure brandstof wogen zwaar op de kostprijs. Hoe meer in één sessie verwezenlijkt kon worden, hoe zuiniger er gewerkt kon worden.

Kalahari Dreamworks werkte voor dit project nauw samen met www.khomanisan.com, een locale non-profit organisatie onder leiding van David Grossman en Phillipa Holden. 

De Kruiperstraat vandaag, 6 huisjes werden reeds gebouwd.

 De realisatie van Kalahari Dreamworks werd mede mogelijk gemaakt door de genereuze steun van CRONOS Belgium.

En de gulle bijdragen van VZW Bouworde, Kiwanis Hoeilaart, Berkenhof Bierbeek, Gaby's Tuincentrum Aarschot, Andrew Standring en vele vrienden, familieleden en sympathisanten.  


Historiek
De Kruiper voorvaderen struinden gedurende duizenden jaren door de Kgalagadi (Kalahari woestijn) als vrije jagers/verzamelaars. Dat maakt van hun rechtstreekse nazaten onbetwistbare erfgenamen van het ‘eerste volk op aarde’.

Tot enkele decennia geleden trokken hun voorouders vrij door dit gebied. Op oude foto's herkennen de oudsten van de Kruiper Familie hun grootvaders Ou Makai en Agerob. Zij kwamen vanuit Namibië afgezakt tot het gebied dat vandaag het Kgalagadi Transfrontier Park heet. Dat prachtige wildpark ligt zo'n 60 km ten noorden van Andriesvale, een klein uurtje rijden. Dit stuk Kalahari woestijn werd in 1931 uitgeroepen tot Nationaal Park. Dat betekende meteen het einde van het vrije rondtrekken voor de oude 'Kruiper' voorvaderen.

Hun leven veranderde drastisch in 1908, toen Dawid’s grootvader, de legendarische Bosjesman-jager ‘Ou Makai’, gevangen genomen werd door het Duitse leger, dat enkele Namibische Nama rebellen achtervolgde tijdens de Duitse genocide van Nama, Herero en San volken. Toen Dawid Kruiper een kind was vertrouwde zijn grootvader ‘Ou Makai’ hem vreselijke geheimen toe over het brutale optreden van de Duitsers tegen de Bosjesmannen en de Namabevolking. De familienaam ‘Kruiper’ en de naam van Ou Makai’s zoon Regopstaan stammen uit die woelige periode. ‘Kruiper’ omdat Ou Makai al sluipend wist te ontsnappen aan de Duitse troepen; en ‘Regopstaan’ omdat zijn zoontje telkens weer doorzette in de vijandelijke vuurlinie.  

Nadat Ou Makai en zijn zoon Regopstaan (Dawid’s vader) aan de Duitsers ontsnapten, werden ze door de kersverse blanke parkautoriteiten ingelijfd bij een anti-stroper-patrouille als spoorzoekers. De grond van hun voorouders was intussen (1931) uitgeroepen tot het ‘Gemsbok National Park’.  Later werkten hun kleinkinderen Dawid en Buks Kruiper voor dezelfde ‘bazen’. Na de dood van Ou Makai in 1966 werd het duidelijk dat ze niet veel langer meer in het parkgebied zouden kunnen blijven. Tijdens het Apartheidsregime werden de regels nog strenger en in 1973 werden Opa Regopstaan, Dawid, Buks (Dawids jongere broer) en hun families verplicht om het park te verlaten en trokken ze door Zuid-Afrika, op zoek naar een nieuw leven als boerenknechten en later als omstreden attractie in de toeristische sector (Kagga Kamma). 

In 1999 kregen de Kruiper familie en de andere traditionele San van de Kgalagadi een historisch stuk land aan de rand van het park terug in handen. De nieuwe Zuid-Afrikaanse regering schonk hun zes grote ‘farms’ die grensden aan het zuidelijke deel van het park.  In 2003 kregen ze ook beperkte rechten in het intussen herdoopte Kgalagadi Transfrontier Park. Maar tot voor kort (zie verder) waren ze niet in staat om die rechten uit te oefenen omwille van transportproblemen en geldgebrek.

‘Ou Makai’ (Dawids grootvader) en Agerob, gefotografeerd door Jens Bjerre in 1947 ©. 

Op zoek naar de ‘Kruiper’ roots in het Kgalagadi Transfrontier Park.

Tijdens mei en juni 2011 stapten de traditionele ‘Bosjesmannenleider’ Dawid Kruiper(76), zijn broer Buks(72), en hun familie in de voetsporen van hun voorvaderen door het uitgestrekte Kgalagadi Transfrontier Park. Het meer dan 320 km lange Kgalagadi Transfrontier Park overlapt Zuid-Afrika en Botswana vanaf de zuidoostelijke grens van Namibië. De Kruipers werd gevraagd om hun culturele erfenis in kaart te brengen doorheen het hele park.

‘Opa’ Dawid Kruiper vroeg de gerenommeerde Zuid-Afrikaanse schrijfster en mediafiguur Patricia Glyn hem te helpen om dit erfenisproject te organiseren en nodigde filmmakers Richard Wicksteed en Karl Symons uit om de tocht op beeldband vast te leggen. De epische expeditie bleek een bijzondere uitwerking te hebben op de familie en hun blanke kompanen.  De Kruipers herleefden en toonden zich experts van het Kalaharigebied, met een verbluffend historisch besef, een onfeilbaar geheugen, een ongeziene kennis van medicinale planten en uitzonderlijk onderlegd in het spoorzoeken. De trip smeedde een band voor het leven tussen alle deelnemers. De Kruiper familie won de harten van ieder van de reisgenoten. Sneak preview.

Achteraf keerde de familie Kruiper weer naar hun schamele woningen op de Witdraai farm en belandden ze binnen de kortste keren in de miserabele situatie van waaruit ze enkele weken voordien vertrokken waren. Een jaar later stierf  ‘Opa’ Dawid en in april 2013 overleed zijn broer ‘Buks’. Zoon John Kruiper werd de nieuwe leider.

Patricia Glyn bracht in juni 2013 haar boek uit: ‘What Dawid Knew’, een verslag van de expeditie, aangevuld met een stevig uitgespitte familiegeschiedenis. Het grootste deel van de opbrengst van de verkoop gaat naar de Kruiper-Clan.

Karl Symons nam het initiatief om ‘Kalahari Dreamworks’ op te starten en klopte aan bij de Leuvense Bouworde om in september 2013, op vraag van John Kruiper, een eerste huis te bouwen. Op basis van die ervaring werd een gedetailleerd fazenplan uitgetekend met bijhorende budgetten.

Buks Kruiper (72) tijdens een tradionele jacht.  Hij stierf op 26/4/13, niet lang nadat hij zwaar mishandeld werd door een 'security guard' in een supermarkt. 

Situering van het project

In het uiterste noorden van Zuid-Afrika ligt het dorpje Andriesvale. Hier begint de Kalahariwoestijn, die zich uitstrekt over een groot deel van Botswana en Namibië. De grens met Botswana ligt hier letterlijk aan de overkant van de weg, Namibië ligt op zo’n 50 km in westelijke richting. Kaapstad en Johannesburg liggen respectievelijk op 1000 km zuidelijk en zuidoostelijk.

Vlakbij Andriesvale, op de Witdraai Farm, leven de laatste afstammelingen van de Zuid-Afrikaanse Khomani San, zij noemen zich het liefst 'Bosjesmannen'. De familie Kruiper (+/- 50 mensen) wordt algemeen beschouwd als de kern van de traditionele San gemeenschap in de Zuidelijke Kalahari. Ze wonen al tientallen jaren in krotten tussen de zandduinen.

Werkgelegenheid is in deze afgelegen streek zo goed als onbestaande. Enkele leden van de Kruiperfamilie krijgen een bescheiden uitkering of pensioentje waar ze met een heel gezin van leven, anderen proberen zelfgemaakte sierraden te verkopen aan toeristen op weg naar het Kgalagdi Transfrontier park. Armoede is er troef, in de meest schrijnende vorm.

De Zuid-Afrikaanse overheid en de provincie van de Northern Cape proberen bij te springen op educatief vlak en zorgen voor transport en gratis onderwijs voor de kinderen. In het dorpje Askham (op 20 km) kunnen zieken en gewonden terecht voor eerste hulp en minimale medische bijstand, maar voor ernstige aandoeningen moet men naar de stad Upington, 200 km zuidelijker.

De meeste leden van de familie Kruiper leven nu in een schamel optrekje van takken, golfplaten en gras, maar sommigen moeten het stellen met een windscherm in het Kalahari zand. Tijdens de lange snikhete zomermaanden lukt dat nog wel, maar tussen mei en september is het 's nachts ijskoud met vriestemperaturen tot -8. Dat is ook de tijd van het jaar waarin de meeste slachtoffers vallen. Ouderen en kinderen bezwijken aan longontsteking of raken erg verzwakt en worden ziek. 

Terwijl de drukbevolkte gebieden rond grootsteden en talloze townshipprojecten in het oosten en het zuiden van het land heel wat steun krijgen, wordt dit dunbevolkte stukje Zuid-Afrika vergeten. Een eenvoudig huis, met enkele warme kamers zou hier wonderen doen.

http://www.youtube.com/watch?v=gBC-RERZfcA

Materialen en logistiek

                                                                                                                                                     

In het kader van een voorbereidende werfonderzoek werden we vergezeld door de Limburgse bouwexpert Luc Bielen, die vrijwillig en op eigen kosten meereisde naar Andriesvale in de Kalahari. Hij nam deel aan consulterende gesprekken met de Kruiper familie, onderzocht de bouwplaats en adviseerde ons over hoe de dingen best aan te pakken en vorm te geven. Initieel was het de bedoeling om een soort veredelde traditionele grashut op te trekken, maar al gauw werd duidelijk dat dit complexer, kostelijker en minder duurzaam zou zijn dan een eenvoudig gemetste constructie. Bovendien zou dat laatste een stuk sneller gerealiseerd kunnen worden. Na wat speurwerk en onderzoek bleken er in de lokale 'Hardware Store' de belangrijkste materialen beschikbaar te zijn. Er werd een lijst samengesteld van de benodigdheden + bijhorende prijzen. Bouwstenen, steun- en dwarsbalken, cement, betonrasters, watertanks, leidingen, werktuigen etc. zijn voorhanden in het dorpje Askham (op 20 km); extra materiaal zal moeten aangevoerd worden uit Upington (op 200 km). Voorts moet er, wegens gebrek aan elektriciteit, een generator voorzien worden en ook een watervoorraad worden aangelegd. Tijdens de maand juni 2013 zal Karl Symons opnieuw naar de locatie afreizen om het nodige te organiseren.

Na een werkbezoek in maart 2013 werd beslist om eerst een betonnen fundering te gieten en daarop een bouwwerk te metsen van 8m op 4m, onderverdeeld in drie ruimten met binnenmuren en deuren. De buitenkant van de woning zal bezet worden met witte kalkstenen, die ter plaatse te vinden zijn en op dit moment verzameld worden door de leden van de Kruiper familie. In september 2013 kwamen de eerste zes vrijwilligers van de organisatie BOUWORDE helpen met de bouw van een eerste woning voor het nieuwe familiehoofd John Kruiper.




PLANNING

Intussen werden zes nieuwe woningen voor de Kruiper familie gebouwd. In een laatste fase werd een atelier gebouwd voor handgemaakte sierraden, met ruimte voor workshops waarbij culturele uitwisseling met San kunstenaars uit Namibië en Botswana kan plaatsvinden. Op die manier kan de Kruiper familie zelf haar toekomst bepalen met de eigen traditionele vaardigheden en rekenen op een duurzame bron van inkomsten. 

CONTACT:

Karl Symons: karlsymons@gmail.com


 

 

 

 

Make a free website with Yola